3 WRZEŚNIA 1944 R.: DZIEŃ WYZWOLENIA MONAKO

Kiedy 15 sierpnia 1944 r. ogłoszono lądowanie w Prowansji, gestapo w Nicei wybrało 23 zakładników, w tym René Borghini, sekretarza generalnego Rady Narodowej Monako i André Kraemera, do rozstrzelania w odwecie. Zawieziono ich ciężarówką na pustą działkę w dzielnicy Ariane w północno-wschodniej części miasta, wzdłuż rzeki Paillon. Gdy tylko wyszli, strzelano do nich jeden po drugim z pistoletów maszynowych.

Od 15-ego sierpnia z inicjatywy bojowników ruchu oporu rozpoczęła się trwająca pięć dni walka pod Peille. Pozostałe walki odbywały się również w Férion i Levens.

Przez 19 dni alianckie siły powietrzne atakowały linię brzegową. Budynki Monako są bardzo mocno zniszczone, a w samym Monako brakuje jedzenia i panuje głód. Gestapo nasila swoje działania na terenie Monako.

W nocy z 22 na 23 sierpnia Beausoleil zostaje zbombardowane. Następnego dnia konwoje niemieckich pojazdów opancerzonych przyjeżdża w odwrocie do Monako, gdzie 24 sierpnia wybucha bomba. W dniu 26 sierpnia czternaście niemieckich łodzi cumuje na wodach terytorialnych Monako, wzbudzając tym samym obawy przed bombardowaniem, które miało miejsce w nocy. 27-go sierpnia siedem niemieckich samolotów zrzuca bomby na ludność Monako. Są ofiary.

Komitet Wyzwolenia apeluje do mieszkańców Nicei o powstanie przeciwko okupantowi. Dzięki temu do wyzwolenia Nicei doszło w dniu 28 sierpnia 1944 r. Na początku dnia 28 sierpnia powstańców było zaledwie stu, ale rozmiary powstania pod koniec dnia zmusiły niemieckiego okupanta do ewakuacji miasta. Alianci nie byli świadomi powstania, a zatem nie pomagają powstańcom. Ostrzeżeni przez ruch oporu, niektórzy amerykańscy żołnierze przybyli z Saint-Laurent-du-Var wieczorem 29 sierpnia. Amerykańska kolumna pancerna przybyła ostatecznie 30 sierpnia 1944 r. Nicea została ostatecznie wyzwolona.

Natomiast dla Monako noc z 2 na 3 września 1944 r. jest apokaliptyczna. Wybucha wówczas przerażająca burza, armaty morskie ostrzeliwują Mont Agel i La Turbie. Partyzanci, ruch oporu i strzały z krążownika Edgard Quinet powodują, że wróg ustępuje.

3 września 1944 r. rano: na ulicach Beausoleil i Monako pojawiają się francuskie siły wewnętrzne (FFI), które w nocy zajmowały strategiczne pozycje. Przybywają też Amerykanie. O godzinie 14 odbywa się duże zgromadzenie na Place de la Crémaillère, po którym następuje parada w atmosferze sprawiedliwego i wiwatującego tłumu. Monako zostało wyzwolone!

Zdjęcie ze strony http://archives.ecpad.fr/debarquement-de-provence-liberation-dans-la-region-de-nice-et-monaco/

Leave a Reply