Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r., znana jako „piąta dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy”, została implementowana rozporządzeniem suwerennym nr 7.440 z dnia 26 kwietnia 2019 r. do załącznika B do Umowy monetarnej zawartej w dniu 29 listopada 2011 r. między Unią Europejską a Księstwem Monako.

Do dnia 1 grudnia 2020 r. Monako jest zobowiązane do przyjęcia środków o skutku równoważnym do piątej dyrektywy. W tym celu ustawa nr 1008 (zwana „Projektem ustawy o wzmocnieniu systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i korupcji”) została przedłożona Radzie Narodowej (parlamentowi Monako) w dniu 12 lutego 2020 r. Projekt ma również na celu dostosowanie i uzupełnienie obowiązujących przepisów w odniesieniu do czwartej dyrektywy i zaleceń Financial Action Task Force (FATF).

Projekt ustawy aktualizuje i wzmacnia system Monako poprzez zmianę kilku instrumentów prawnych, w szczególności:

1. Ustawy nr 1.362 o zwalczaniu prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i korupcji;
2. Ustawy nr 214 o trustach;
3. Ustawy nr 797 o spółkach cywilnych; i
4. Kodeksu karnego.

W projekcie znajduje się 90 artykułów, w tym kilka stanowiących o nowych instrumentach prawnych służących przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i korupcji. Poniżej przedstawiam ich krótki opis.

Utworzenie nowego rejestru rachunków bankowego

Przede wszystkim należy utworzyć rejestr rachunków bankowych, aby zapewnić Service d’Information et de Contrôle sur les Circuits Financiers (SICCFIN)  i innym właściwym organom terminowy dostęp do informacji o tożsamości posiadaczy rachunków bankowych i skrytek depozytowych.

Za pomocą tego rejestru będzie można zidentyfikować dowolną osobę fizyczną lub prawną, która posiada lub kontroluje rachunek płatniczy, rachunek bankowy oznaczony numerem IBAN lub skrytkę depozytową.

W praktyce instytucje bankowe będą musiały zgłosić do SICCFIN otwarcie, modyfikację i zamknięcie rachunków i skrytek, którymi zarządzają, w terminie jednego miesiąca od wystąpienia któregokolwiek z tych zdarzeń (art. 64 i 65 projektu ustawy).

Przepisy dotyczące tego rejestru wejdą w życie z dniem 31 sierpnia 2021 r.

Należy zauważyć, że rejestr ten ma na celu poprawę wykrywania transferów środków związanych z terroryzmem i nie jest, w obecnym stanie projektu ustawy, przeznaczony do wykorzystania przez komorników („ huissiers de justice”).

Ograniczanie relacji biznesowych i transakcji o wysokim ryzyku

Ograniczanie relacji biznesowych i transakcji o wysokim ryzyku z państwami niestosującymi przepisów o AML/CFT (Afganistan, Samoa Amerykańskie, Bahamy, Botswana, Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną, Etiopia, Ghana, Guam, Iran, Irak, Libia, Nigeria, Pakistan, Panama, Portoryko, Samoa, Arabia Saudyjska, Sri Lanka, Syria, Trynidad i Tobago, Tunezja, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, Jemen) oraz stosowanie ulepszonych środków należytej staranności wobec klienta przez podmioty z Monako przy nawiązywaniu takich relacji lub przeprowadzaniu takich transakcji.

Tytułem ilustracji planowane jest dodanie, w art. 16 ustawy nr 1.362, ostatniego akapitu upoważniającego SICCFIN do złożenia pisemnej prośby do instytucji bankowej o zakończenie stosunków z instytucjami znajdującymi się ww. państwach.

Udostępnianie informacji, gdy bank podlegający prawu Monako jest członkiem grupy

Artykuły 31–35 projektu ustawy dotyczą przekazywania informacji (niezbędnych do organizacji walki z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu i korupcją), gdy instytucja bankowa podlegająca regulacjom z Monako jest członkiem grupy.

Rozszerzenie przepisów AML na nowe osoby

Przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy zostaną rozszerzone w szczególności na:

1. profesjonalistów, którzy przeprowadzają transakcje nabycia lub sprzedaży „wirtualnych aktywów finansowych”; jak również
2. osoby oferujące działalność powierniczą dla stron trzecich „aktywów cyfrowych”.

Nowe szczegóły dotyczące istniejących mechanizmów

Ponadto projekt ustawy uszczegóławia również:

1. zwiększone obowiązki należytej staranności mające zastosowanie do osób narażonych politycznie (zakres osób objętych ubezpieczeniem oraz szczegółowe informacje dotyczące umów ubezpieczenia na życie – art. 20 i 21 ustawy);
2. warunki dostępu do rejestru beneficjentów rzeczywistych (art. 25 i kolejne ustawy);
3. współpraca między SICCFIN a zagranicznymi jednostkami wywiadu finansowego (art. 50 i 51 ustawy);
4. transgraniczny transport gotówki (art. 56–63 ustawy); i
5. informacje na temat rzeczywistych właścicieli trustów (art. 74–79 ustawy).

Zaktualizowane sankcje karne

Projekt ustawy nowelizuje Kodeks karny Monako. W szczególności należy zauważyć, że upraszcza definicję przestępstwa prania pieniędzy. Tytułem przypomnienia przestępstwo prania pieniędzy jest przestępstwem wtórnym, które w związku z tym wymaga wcześniejszego istnienia przestępstwa podlegającego karze pozbawienia wolności dłuższej niż rok.

Projekt ustawy przewiduje:

• uzupełnienie art. 218-3 Kodeksu karnego o odniesienie do „bezpośrednich i pośrednich” dochodów z przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności na rok. Odniesienie to poszerzy zakres przestępstwa i odniesie się do wszelkich korzyści ekonomicznych uzyskanych bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa; i do
• dodanie drugiego akapitu do art. 218-4 Kodeksu karnego, aby sprecyzować, że należy wziąć pod uwagę „fakt, że wartość nieruchomości jest nieproporcjonalna do legalnego dochodu osoby ściganej oraz że działalność przestępcza oraz nabycie lub posiadanie nieruchomości pokrywają się w czasie „.

Powyższe zmiany stanowią uzupełnienie obecnego tekstu ustawy, który ustanawia domniemanie dotyczące pochodzenia funduszy, w przypadku gdy warunki transakcji ujawniają zamiar ukrycia nielegalnego pochodzenia lub faktycznego właściciela funduszy.

Powyższy wpis został przygotowany na podstawie artykułu znajdującego się tutaj.