Młyny, które kiedyś istniały w Monako, dziś są tylko częścią historii. Tylko dwa miejsca w Księstwie przypominają czasy, kiedy były one jednym z głównych filarów gospodarki Monako. Mam tu na myśli Place des Moulins i Boulevard de Moulins .
Dzisiaj ciężko uwierzyć w to, że w XVIII wieku na terytorium Monako można było aż osiem młynów. Wszystkie miały ogromne znaczenie dla Monako, ponieważ były używane do produkcji mąki i oliwy z oliwek. Półtora wieku temu Księstwo czerpało duże zyski z eksportu oliwy z oliwek i cytryn. Na przykład w latach 1731-1800 ponad 2100 statków z Monako przywiozło do Marsylii około 7 milionów litrów oliwy! Działalność oliwna trwała do początku XX wieku 🙂
Wyobraź sobie, że terytorium Rocher des Spélugues, które jest dziś znane jako Monte Carlo, były posadzone drzewa oliwne. Rodzaj gleby sprawiał, że to miejsce było idealne do uprawy tych drzew, ponieważ poniżej znajdowały się kieszenie wodne. Plantacje oliwek rozciągały się od Ténao do Moneghetti i do Princess Antoinette Park. Młyny były własnością Księstwa, a wytwórcy oliwy musieli płacić za dzierżawę młynów.
Warto wspomnieć, że producenci oliwy z oliwek z Monako cieszyli się bardzo dobrą opinią, a nawet na wystawie Universelle w 1900 roku w Paryżu, zdobyli złoty medal za jakość swoich produktów!
Niestety, obecnie w Księstwie nie produkuje się już oliwy z oliwek. Jednak nadal jest niezastąpionym składnikiem lokalnej kuchni. Jednak, dlaczego więc zniknęły wszystkie młyny, skoro produkcja oliwy z oliwek była tak ważną częścią gospodarki i kuchni Monako?
W rzeczywistości głównymi przyczynami ich zniknięcia była walka o wodę i urbanizacja Monako. Od 1871 roku Księstwo przechodzi ciągłe zmiany: powstały nowe budynki, które stopniowo wypierają plantacje oliwek. Teraz ich miejsce zajmuje prestiżowa dzielnica Monte Carlo. Wraz z postępującym tempem budowy liczba drzew uległa zmniejszeniu.
Lokalizacja młynów może wydawać się oczywista: Boulevard des Moulins z pewnością nie jest nazwany imieniem młynów bez powodu! Ale prawda jest taka, że bulwar nie jest bezpośrednio związany z młynami. Najprawdopodobniej służył on po prostu jako droga prowadząca do młynów znajdujących się na terenie obecnej dzielnicy Fontvieille. Dzisiaj znamy dokładną lokalizację tylko jednego z nich – La Marra znajdującego się tam, gdzie obecnie znajduje się rezydencja Trocadéro. Młyn zniknął dopiero w 1961 roku i jako jedyny oparł się urbanizacji.
La Marra był młynem podwójnym. Górna kondygnacja służyła do mielenia mąki, dolna była przeznaczona do produkcji oliwy. Niestety pozostały po nim tylko jego główne części, które można znaleźć w ogrodzie obok kościoła św. Mikołaja (Eglise Saint-Nicolas). Są to kamień młyński i kamienne koryto do odprowadzania oliwy.
To praktycznie jedyny ślad po młynach, jaki pozostał w Księstwie. Możesz również znaleźć kilka zdjęć w podziemnym przejściu na Place des Moulins, gdy idziesz do windy. Być może w przyszłości będziemy mieć tyle szczęścia, aby zobaczyć w pełni zrekonstruowaną wersję La Marra?